Địa lý Anh

Khối núi Skiddaw tại Lake District, phía tây bắc của Anh

Về mặt địa lý, Anh nằm tại miền trung và miền nam đảo Anh, chiếm hai phần ba diện tích của đảo, ngoài ra còn có các đảo ven bờ như đảo Wightquần đảo Scilly. Anh có biên giới với hai quốc gia khác trong Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland: phía bắc giáp Scotland và phía tây giáp Wales. Anh là nơi gần lục địa châu Âu nhất tại đại lục Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Anh cách biệt Pháp qua eo biển Manche rộng 34 km[102], song hai quốc gia được liên kết thông qua đường hầm xuyên eo biển gần Folkestone.[103] Anh cũng có đường bờ biển ven biển Ireland, biển Bắc và Đại Tây Dương.

Các cảng Luân Đôn, Liverpool, và Newcastle lần lượt nằm trên các sông chịu ảnh hưởng của thuỷ triều là Thames, MerseyTyne. Severn là sông dài nhất chảy qua Anh, có tổng chiều dài là 350 km.[104] Sông này chảy vào eo biển Bristol và được chú ý do nước triều có thể cao đến 2m.[105] Tuy vậy, sông dài nhất chảy hoàn toàn trên lãnh thổ Anh là Thames với 346 km.[106] Anh có nhiều hồ, lớn nhất trong số đó là Windermere thuộc khu Lake District.[107]

Dãy Pennines được mệnh danh là "xương sống của Anh", đây là dãy núi cổ nhất tại Anh và có nguồn gốc vào cuối thời Đại Cổ sinh cách nay khoảng 300 triệu năm trước.[108] Cấu tạo địa chất của dãy này gồm có cát kết, đá vôi, cũng như than đá và các loại khác. Tồn tại cảnh quan karst trong các khu vực canxit như một số nơi tại Yorkshire và Derbyshire. Cảnh quan Pennine là đất hoang vùng cao, bị chia cắt do các thung lũng phì nhiêu hình thành từ các sông trong vùng. Dãy núi có ba công viên quốc gia là Yorkshire Dales, Northumberland, và Peak District. Điểm cao nhất tại Anh là Scafell Pike cao 978 m tại Cumbria.[107] Vùng đồi Cheviot trải dài trên biên giới Anh-Scotland.

Các vùng đất thấp của Anh nằm về phía nam dãy Pennines, có các khu đồi gợn sóng xanh tươi như Cotswold, Chiltern, North Downs và South Downs, tại nơi gặp biển chúng hình thành các vách đá trắng như vách Dover. Bán đảo Tây Nam mang tính granit có các đồng hoang vùng cao như DartmoorExmoor, và có khí hậu ôn hoà, chúng đều là các công viên quốc gia.[109]

Khí hậu

Anh có khí hậu đại dương ôn hoà, nhiệt độ không thấp hơn nhiều mức 0 °C vào mùa đông và không cao hơn nhiều mức 32 °C vào mùa hè.[110] Thời tiết ẩm thấp tương đối thường xuyên và dễ thay đổi. Các tháng lạnh nhất là tháng 1 và 2, riêng vùng ven biển là tháng 2, còn tháng 7 thường là tháng ấm nhất. Các tháng có thời tiết êm dịu cho đến ấm là tháng 5-6 và 9-10.[110]

Các ảnh hưởng quan trọng đối với khí hậu Anh là việc quốc gia này nằm gần Đại Tây Dương, có vĩ độ cao và hơi ấm từ biển theo hải lưu Gulf Stream.[110] Lượng mưa cao hơn tại miền tây, và nhiều nơi thuộc Lake District có lượng mưa lớn hơn các nơi khác trong nước.[110] Từ khi thời tiết được quan trắc, nhiệt độ cao nhất theo báo cáo là 38,5 °C vào ngày 10 tháng 8 năm 2003 tại Brogdale thuộc Kent,[111] trong khi nhiệt độ thấp nhất là -26,1 °C vào ngày 10 tháng 1 năm 1982 tại Edgmond, Shropshire.[112]

Các khu thành thị chính

Khu vực đô thị Đại Luân Đôn là khu vực đô thị lớn nhất tại Anh[113] và là một trong các thành phố nhộn nhịp nhất thế giới. Luân Đôn là một thành phố toàn cầu và có dân số lớn hơn các quốc gia khác trong Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland ngoài Anh.[113] Các khu vực đô thị khác có quy mô và ảnh hưởng đáng kể có xu hướng nằm tại miền bắc hay miền trung của Anh.[113] 50 khu dân cư được cấp vị thế thành phố tại Anh, còn trên toàn Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland là 66.

Nhiều thành phố tại Anh khá lớn, chẳng hạn như Birmingham, Sheffield, Manchester, Liverpool, Leeds, Newcastle, Bradford, Nottingham, song quy mô dân số không phải là điều kiện tiên quyết cho vị thế thành phố.[114] Theo truyền thống, vị thế thành phố được trao cho các đô thị có nhà thờ chính toà của giáo phận, do đó tồn tại các thành phố nhỏ như Wells, Ely, Ripon, TruroChichester.[114] Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh, 10 khu vực đô thị lớn nhất, phát triển liền kề là:[113]

HạngKhu vực đô thịDân sốĐịa phương chủ yếu
1Khu vực đô thị Đại Luân Đôn9.787.426Đại Luân Đôn được chia thành Thành phố Luân Đôn và 32 khu phố như Croydon, Barnet
2Khu vực đô thị Đại Manchester2.553.379Manchester, Salford, Bolton, Stockport, Oldham
3Khu vực đô thị West Midlands2.440.986Birmingham, Wolverhampton, Dudley, Walsall, Aldridge
4Khu vực đô thị West Yorkshire1.777.934Leeds, Bradford, Huddersfield, Wakefield, Halifax
5Khu vực đô thị Liverpool864.122Liverpool, St. Helens, Bootle, Huyton-with-Roby
6South Hampshire855.569Southampton, Portsmouth, Eastleigh, Gosport, Fareham, Havant, Horndean
7Tyneside774.891Newcastle, North Shields, South Shields, Gateshead, Jarrow
8Khu vực đô thị Nottingham729.977Nottingham, BeestonStapleford, Carlton, Long Eaton
9Khu vực đô thị Sheffield685.368Sheffield, Rotherham, Rawmarsh, Killamarsh
10Khu vực đô thị Bristol617.280Bristol, Kingswood, Mangotsfield, Stoke Gifford

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Anh http://217.154.230.218/NR/rdonlyres/8D37DAE2-5937-... http://www.americanheritage.com/articles/magazine/... http://www.artinfo.com/galleryguide/22865/9383/the... http://www.britainusa.com/sections/index_nt1.asp?i... http://www.britannia.com/history/stgeorge.html http://www.britannica.com/EBchecked/topic/143822/O... http://www.britannica.com/EBchecked/topic/187921/E... http://www.britannica.com/EBchecked/topic/80260/Br... http://www.cincodias.com/articulo/mercados/Londres... http://www.cricinfo.com/engvaus2009/content/curren...